Arkeologlar ve jeologlar, yüzyıllardır Stonehenge'in yapımında kullanılan malzemelerin kaynaklarını tartışıyordu ve bu tartışma en sonunda Science Advances dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma ile sonlanabilir. Çeşitli kimyasal analizler kullanan araştırmanın yazarları, yapının devasa kayalarının, anıttan 25 kilometre kuzeyde yer alan West Woods adlı yerden geldiğine yönelik oldukça sağlam kanıtlar sundular.
Simgesel Neolitik dönem anıtı Stonehenge, şu anda Birleşik Krallık'ta Wiltshire vilayeti sınırları içerisinde yer alan bölgede bulunuyor ve çeşitli tipler ve boyutlarda taşlar içeriyor. Anıtın ana yapı kısmı, devasa silkret megalitlerden – sarsen veya büyük tek parça taşlardan – oluşuyor ve "bluestones" (mavi taşlar) olarak adlandırılan daha küçük taşlar da alanda yer alıyor. Anıtın orijinal olarak 80 civarında sarsenden oluştuğu düşünülüyor ancak şu anda alanda sadece 52 tanesi bulunuyor.
Daha önceki araştırmalar, mavi taşların pek çoğunun kaynağını bulmayı başarmıştı ve bu taşların bazılarının Galler'de yer alan 200 kilometre uzaklıktaki bölgelerden getirildiği ortaya çıkmıştı. Ancak sarsenlerin kaynağı, şu ana kadar, bulunamamıştı ve pek çok tahmin yapılsa da bu devasa kayaların kaynakları hakkında somut bir kanıt bulunmuyordu.
Bu gizemi çözmek için araştırmacılar, taşınabilir X-ışını floresans spektrometri adı verilen bir yöntem kullanarak kalan sarsenlerin kimyasal yapısını incelediler ve sonra da kimyasal değişkenliklerini belirlemek için birbirleri ile karşılaştırdılar.
52 sarsenin 50'sinin tutarlı kimyaya sahip olduğu bulundu ve bu da aynı yerden geldiklerine işaret ediyordu. Yaptıkları araştırma sonrasında, Stonehenge'in kuzeyinde kalan West Woods (Batı Ormanı) bölgesinin bu devasa kayaların kaynağı olduğunu belirlediler.
Bu araştırma Stonehenge'in temel gizemlerinden birini çözmüş olsa da, bazı yeni soruları da ortaya çıkartıyor. Örneğin analizde yer alan iki sarsenin – Taş 25 ve Taş 160 olarak adlandırılmaktalar – farklı, henüz belirlenmemiş bir kaynaktan geldiği kesin ve araştırma yazarları bu durumu açıklayabilmiş değil.
Öte yandan araştırma en azından 50 sarsenin alana aynı zamanda gelmiş olduğunu doğruluyor ve bu da tek bir yapım sürecinde bir araya getirildiklerini öneriyor. Bu durum, daha önce sunulmuş olan, önce Heel Stone (Topuk Taşı) olarak adlandırılan sarsenin yakın bir bölgeden getirildiğini ve diğerlerinin daha sonra uzak bölgelerden getirildiğini öneren teoriyi çürütmüş oluyor.
Stonehenge'in gizemlerinden biri bir nebze açıklığa kavuşturulmuş olsa da, bilim insanları bu muazzam anıtın ne amaçla ve kimin tarafından yapıldığını halen ortaya çıkartabilmiş değil.