Bilgisayarınızın gücünü nasıl ölçersiniz? En mantıklısı, sistemi zorlayan bir oyun başlatıp, FRAPS ile kaç FPS aldığınıza bakmak gibi görünebilir, ama iş bu kadar kolay değil.
Neden mi? Sebebi basit, Windows ve diğer arkaplan uygulamaları her zaman aynı miktarda sistem kaynağı tüketmiyor. Yani yaptığınız ölçüm o an yapılan işlemler yüzünden genel performansı yansıtmıyor.
İşte bu yüzden donanımlar test merkezlerinde hem oyun açılarak FPS ölçümüne sabit tutuluyor, hem de sentetik testler uygulanıyor.
Sentetik test ne demek? Gerçek hayat testi ne demek? Ve bilgisayarımızın hem oyun, hem de uygulama performansını nasıl doğru bir şekle ölçebiliriz sorularına bu makalemizde cevap vereceğiz. Benchmark nasıl yapılır makalesine hoş geldiniz.
Bilgisayarınızın gerçek gücünü keşfedin
Öncelikle ölçüm yapmanın faydalarına değinelim. Bilgisayarınızın gerçek gücünü öğrenmek, onu daha iyi kullanmak için gereklidir.
Bilgisayarlar sadece oyun için olmadığı gibi ölçümler de sadece oyun performansı için değildir. Bilgisayarınızın belirli bir boyutta zip ya da rar dosyasını ne kadar zamanda açtığını bilmek, bilgisayarınızın performansını etkileyen sorunlar olduğu zaman bunun farkına varmanızı sağlar.
Bir işin ne kadar süreceğini önceden kestirebilmek, planlama için çok önemlidir. Vaktiniz daha verimli kullanabilirsiniz. Ne zaman ve ne kadar oturup bekleyeceğiniz ya da bir kahve molasında yorulan gözlerinizi ve zihninizi dinlendirebileceğinizi böylece önceden tahmin edebilirsiniz. Verimli çalışmak için devamlı çalışmak değil, düzgün molalar vermek gerekir.
Sistemi hazırlamak
3D modelleme gibi yoğun donanım gücü kullanan yazılımlardan da ne kadar performans aldığınızı bilmek önemlidir. Kişisel bilgisayarınızdan kadar önemlisi, iş bilgisayarınızdır. Yeni bir sistem alınacağı zaman eski sistemden edindiğiniz bilgiler, size yol gösterecektir.
Kısacası benchmark, yani performans testi yapmak, sadece hobisi olan meraklıların değil, profesyonellerin de bir uğraşıdır.
Şimdi bu işi nasıl yapabileceğinize geçebiliriz. Sisteminiz teste hazırlamak için çalışması şart olmayan bütün uygulamaları kapatmalı, sistemi temiz bir hale getirmelisiniz.
Buna gerçek hayattaki performansı ölçmek istediği için karşı çıkanlar da vardır. Ancak internet hızınızı nasıl arkaplanda bağlantıyı kullanan bir indirme varsa düzgün ölçemiyorsanız, sistem performansını da ölçemezsiniz.
Kapatmanız gerekenler: Ekran koruyucu, güç tasarrufu ayarları, kablolu ve kablosuz internet bağlantısı, otomatik güncellemeler, antivirüs uygulamaları, system restore.
Sabit diskinizi defrag işleminden geçirin ve böylece normal hızında çalışmasını sağlayın. SSD kullanıyorsanız kesinlikle defrag yapmayın.
Daha sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın ve birkaç dakika bekledikten sonra komut satırından Rundll32.exe advapi32.dll, ProcessIdleTasks komutlarını girin. Bu sayede Windows normalde boş kaldığında yapacağı işlemleri yapar.
Bu işi kaç kez yapacağız?
En önemlisi, benchmark'ı sadece bir kez yapıp bırakmamaktır. En az üç, ideal olarak 5, çok daha kesin sonuçlar için daha fazla tekrar yapmanız ve bunların ortalamasını almanız gerekir.
Makineler aynı işi tekrar tekrar yapan araçlar olmalarına karşın, bilgisayarlar fazlasıyla karışıktır. Aynı sonuçları her seferinde vermezler, işte bu yüzden daha fazla veri toplayıp bunları değerlendirmek gerekir.
Yıllardır sentetik testleri temel alan araştırmalar, firmaların sürücülerini bu testlere göre ayarlamasıyla eski etkinliklerini yitirdi. Firmalar bu test sonuçlarıyla övünürken, oyun ve uygulama performansı sürünmeye başlayınca hem oyuncular, hem de test merkezleri işe uyandı...
Sonuçta oyuncular gerçek oyun testlerine daha fazla güveniyor. Ancak sentetik testler halen benchmarkta önemli bir yer tutuyor. Bu testler sayesinde oyunlarda FPS'ye direkt yansıması kolay ölçülemeyen bellek performansı farklılıkları ortaya çıkartılabiliyor.
Kısacası ne sentetik testler, ne de oyun çalıştırmak tam bir çözüm değil. Günümüzde test merkezleri ve güvenilir test yazılımı geliştiricileri oyunları ve çeşitli uygulamaları da testlere dahil ederek, ortaya güvenilir sonuçlar koyan araçları geliştirmeyi başarıyor, ama hepsi bu kadar güncel değil.
Günümüzün sentetik testleri, eskisiyle kıyaslanmayacak kadar gerçek uygulamaları temel alıyor ve başarılı sonuçlar veriyor. Elbette testi uygulayanın bilgi ve tecrübesi çok önemli.
İşlemci testi ama nasıl?
Testlerde dikkat edilmesi gereken iki önemli etken, test uygulamasının hangi parçaya ağırlık verdiği ve test sonuçlarını tekrar testlerde yüzde 3'lük hata payıyla verebilmesidir.
Şimdi farklı parçalar için farklı test araçlarını sizlerle paylaşacağız. Öncelikle sistemdeki hemen hemen her türlü işin yükünü çeken işlemciye bakalım.
İşlemci video ve fotoğraf düzenleme, dosya sıkıştırma ve açma, kelime işlem, virüs tarama vb gibi pek çok uygulamada en önemli parçadır. Farklı işlemlerdeki gücü, farklı testlerle ölçülür; örneğin kayar nokta ya da sayısal hesaplamalar performansı farklıdır.
Günümüz işlemci testleri halen çok çekirdekli işlemcilerin gerçek gücünü ölçmekte yetersiz kalmaktadır. Öte yandan uygulamaların çoğu aynı şekilde çok çekirdekten performans alacak şekilde düzgün programlanmamıştır. Ancak bu durum hızla değişmeye başlamıştır.
PC Mark Vantage
FutureMark'ın geliştirdiği PC Mark Vantage sentetik ve gerçek testleri çok iyi harmanlayan bir benchmark yazılımıdır ve oldukça ünlüdür.
Artı yanı tek ve çok çekirdekli testlerin bir harmanını kullanması ve günlük hayatta gerçek yük durumlarını başarıyla canlandırabilmesidir. Eksi yanı ise kendisine has bir test sonucu vermesidir. Yani puanın türü, başka yazılımlar ile ya da saf performansı simgeleyen ortak birim değerleriyle değildir. Diğer eksisi ise Windows'un kendi yazılımlarını temel almasıdır ve bu bazı 3. parti yazılımlarla birebir uygun değildir.
Yine de güvenilir sonuçlar verir. Dikkat edilmesi gereken nokta 32 ve 64 bit sistemler için ayrı sürümleri olduğudur ve bu ikisinin notlarının kendilerine has olduğudur. Yani 32 bit ve 64 bit performansını PC Mark vantage puanlarına göre kıyaslayamazsınız.
Bu yazılımın ücretsiz sürümü sadece bir kez ücretsiz kullanılabilir.
Ek kullanım ücrete tabiidir. İndirin, kurun ve çalıştırın, bu kadar basit. Ama mesele bu sonuçları tekrar denemelerle ortalama alarak hesaplamak ve başka testlerle birlikte analiz etmektir.
3D modelleme yapıyorsanız...
Cinebench 10 test yazılımı bilgisayar ağır yük bindiren 3D modelleme uygulamalarındaki performansı görmek için yararlı bir yazılımdır.
3D Mac ve Lightwave performansını görmek için testler vardır ama bunlar yazılımları zaten satın alan kullanıcılara açıktır. Satın almadan önce ölçüm yapmak gerekir değil mi? İşte Cinebench 10 bu iş içindir.
Maxon'un geliştirdiği yazılım ile 32 ve 64 bit, tek şerit ya da çok şerit (Multi-thread) testler yapabilirsiniz. Bu tek ya da çok çekirdekli işlemcilere göre sunulan esneklik iyi güzel ama zaten 3D modelleme ile uğraşan birisi için çok çekirdekli bir işlemci herkesten daha önemlidir. Çok çekirdekli işlemcilerin gerçek 3D performansını ölçmekte çok başarılı bir uygulama.
Bu alanda kullanılabilecek ikinci bir yazılım ise POV Ray. 3.7 altındaki sürümler çok çekirdek desteklemiyor. Sisteminize uygun olan sürümü indirin ve bu ücretsiz yazılımın testi birden çok kez tekrar etmesine izin verin.
Gerçek ve sanal çekirdeklerin testi
Fritz Chess Benchmark: Ücretsiz ve biraz eski ama kullanışlı. Hem gerçek, hem sanal işlemcileri test eder.
ScienceMark 2.0 bilimsel ve mühendislik temelli algoritmaları kullanarak ölçüm yapan bu yazılım, çok çekirdekli işlemcilerde eski gücünü gösteremiyor. Size işlemcinizin genel puanını ve moleküler dinamik, kriptografi, hafıza gücü gibi farklı test sonuçlarını da verecektir.
Prime95 ve SuperPi işlemcinizin performansını ölçer ve işlemciyi bir stres testine tabii tutar. Pi'yi 1Milyonuncu basamağa kadar hesaplatın ve görün. Bu iki yazılım ile overclock yaptığınız işlemcinin istikrarını görebilirsiniz.
Sabit disk testi oldukça zordur ve dosyayı sürükleyip bırakmak kadar kolay değildir.
Sabit disk üzerinde verinin kopyalandığı bölge hızı etkiler. HD Tach 3 ve HD Tune 4 yazılımları Vista ve Windows 7 uyumludur.
HD Tach'ta Windows XP SP2 uyumluluk modu kullanmanız gerekir. Sabit disk ölçümlerinde işlemci kullanımı yüzde 10'a varmadıkça pek önemli değildir. Ortalama okuma ve yazma performansı ve rastgele erişim süresi önemlidir. SSD'leri fazla test etmeyin, yıpranıyorlar.
Bellek testleri, ekran kartı testleri
RAM performansını ölçmek için Sisoft Sandra Lite ve Everest Ultimate kullanılır.
RAM'lerin performansını normal uygulamalarda görmek ve büyük farklar tespit etmek zordur. Ancak yavaş RAM'ler ciddi bir darboğaz oluşturur.
Ekran kartı testlerinde farklar barizdir ama değişen ekran çözünürlükleri ve oranları testleri ciddi şekilde etkiler. Ayrıca DirectX 9-10 ve 11 de büyük fark yaratır. Ekran kartının sürücü sürüm farkı, ciddi bir programlama hatası varsa ölçümlerde yüzde 90'a varan farka sebep olabilir.
Bu sentetik testler kadar oyun testleri için de geçerlidir. Sırf ekran kartı benchmarkı ayrı bir makale konusudur, burada ancak genel bazı araçları paylaşarak ve farklı çözünürlüklerde, farklı seçeneklerde bol bol test yapmanızı tavsiye ederek, ve son olarak ücretsiz bazı başarılı test araçlarını paylaşarak makalemizi sonlandıracağız.
Ücretsiz test araçları
Ücretsiz oyun testleri:
S.T.A.L.K.E.R. Call of Prypiyat testi: Bu sağlam FPS oyununun testi kolayca yapılır ve DirectX 9, 10 ve 11 desteklidir.
DiRT2 testi: En son yarış oyunu serisinin ücretsiz indirilebilir demosuyla test yapabilirsiniz. DX 9, 10,11 desteklidir. Benchmarkı ayarlar arasında bulmak biraz vakit alabilir.
Battleforge testi: Online bir RTS olan bu oyun ücretsiz oynanabiliyor. Otomatik benchmarkta 100 kadar ünite birbirlerine büyü saçarken ekran efektlerle doluyor.
Resident Evil 5 Demo testi: DirectX 9 ve 10 desteğinin yanında Nvidia 3D vision desteği de var.
Unigine Heaven testi: En son nesil ekran kartlarının DirectX 11 performansını ölçer. Çok çeşitli ve güçlü imkanlar sunar.
Gerisi harcadığınız zamana, emeğe ve kazanacağınız değerli tecrübelere bakar. Şimdiden kolay gelsin.