Yapay zeka sohbet robotlarının günlük dilimiz ve çevrim içi ortamlar üzerindeki etkisi o kadar büyüdü ki, artık kendi ürettiğimiz metinlerin bile “robotik ürün” etiketinden kaçıp kaçamayacağı sorgulanıyor. AI tarafından eğitilen ve beslenen bir dil ekosisteminde, insanlar istemeden de olsa robotların diyalektini taklit etmeye başlıyor ve bu durum en basit çevrim içi forumlardan en ciddi siyasi konuşmalara kadar çok geniş bir alanı etkiliyor.
Max Planck Enstitüsü'ndeki araştırmacıların yayımladıkları bir çalışma da bu etkinin boyutunu ölçmeye çalıştı. ChatGPT’nin piyasaya sürülmesinin ardından, YouTube kullanıcılarının söz dağarcığında “vurgulamak,” “kavramak,” “güçlendirmek” gibi kelimelerin kullanım sıklığının arttığı tespit edildi. Araştırmacılar, bu değişimin sohbet robotlarına maruz kalmayla güçlü bir bağlantısı olduğunu öne sürüyor.
Bu durum sadece akademik analizlerde kalmıyor. Reddit gibi platformlardaki topluluk yöneticileri, çevrim içi ortamlarının kalitesiz, yapay zeka ürünü gönderilerle dolmasından şikayetçi oluyor. Özellikle bazı kullanıcıların gerçek insan hikayelerindeki dramı aradığı platformlarda, gönderilerin yapay zeka tarafından üretilmesi, topluluğun varoluş amacını tehdit eder hale geliyor. Yöneticiler, bu içeriği ayırt etme yöntemlerinin ise yalnızca “hissiyata” dayandığını kabul ediyor. Hatta bazı yöneticiler, asıl sorunun insanların da artık yapay zeka gibi yazmaya başlaması olduğunu düşünüyor. Bir yönetici, “İnsanlar yapay zekaya, yapay zeka da insanlara daha çok benziyor” diyerek durumu özetliyor.
Siyasetten kahve dükkanlarına kadar yayılan garip üslup
Bu kültürel aktarımın en dikkat çekici örneği ise siyasi alanda ortaya çıktı. Bir deneme yazarı, Birleşik Krallık Parlamentosu üyelerinin konuşmalarını ChatGPT'ye yazdırdığı yönündeki iddiaları incelerken ilginç bir ayrıntı fark etti. Amerikalı yasa koyuculara ait olan “Konuşmak için ayağa kalkıyorum” gibi ifadelerin İngiliz parlamenterler tarafından inanılmaz bir sıklıkla kullanılmaya başlandığı görülüyor. Yazar, bu ifadenin bir gün içinde 26 farklı vekil tarafından kullanıldığını belirtiyor. Bu, yapay zekanın “kültürel pratikleri ait olmadıkları yerlere kaçırması” olarak yorumlanıyor.
Bu yeni ve zorlama üslup, kamusal alanda da belirginleşiyor. Örneğin, ünlü bir kahve zincirinin şubelerinde asılan, “Burası sizin kahve eviniz, günlük ritminize dokunmuş, anıların yaratıldığı...” gibi duygusal ama biçimsiz cümleler içeren tabelalarda, ChatGPT’nin ortaya çıkışından bu yana var olan yeni ve rahatsız edici bir düzyazı stili göze çarpıyor. Farkında olsak da olmasak da, bu üslubun bir kısmı artık hepimizin zihnine yerleşmiş durumda ve dilimizin doğallığını tehdit ediyor.