Kahramanmaraş'ta yaşanan deprem, gözleri bir kez daha depreme dayanıklı yapıların nasıl inşa edileceği konusunda çevirdi. Yapılarda kullanılan ve depremlerin etkisini azaltmayı hedefleyen pek çok farklı yöntem var. Bu yazıda yapılarda alınabilecek deprem önlemlerine üç örnek vereceğiz.
1. Amortisörler
Otomobillerde amortisör kullanımını muhtemelen duymuşuzdur. Ancak binaların da amortisörlere sahip olabileceğini bilmiyor olabilirsiniz. Bu amortisörler, otomobillerin amortisörleriyle tamamen aynı şekilde çalışır. Sismik dalga enerjisini, daha sonra hidrolik sıvıya aktarılan ısı enerjisine dönüştürerek şok dalgalarının gücünü azaltır. Amortisörlerin şok emici olarak da adlandırılmasının sebebi budur. Bina amortisörleri, silikon yağı dolu bir silindirin içinde devasa pistonlara sahiptir. Deprem anında bina enerjiyi alıp pistonlara aktaracaktır. Pistonlar daha sonra mekanik enerjiyi ısı enerjisine dönüştüren yağı itecektir.
2. Gökdelenler Sarkaçları
Bu yöntem, zaten inşa edilmiş olan gökdelenlerin depreme daha dayanıklı hale getirilmesi için icat edildi. Sadece binanın tepesindeki sabit bir yapıya çelik halatlarla yüksek kütleli büyük bir top asmayı gerektiren yöntem, oldukça basit bir kuralı temel alıyor. Deprem anında bina sallanmaya başladığında top bir sarkaç gibi hareket ediyor. Deprem dalgalarının ataleti ve karşı etki kuvveti nedeniyle, bu top depreme ters yönde sallanıyor ve bu sayede binayı stabilize etmeye yardımcı oluyor. Bu sarkaçlar, binanın frekansına uyacak şekilde ayarlanmış olmalarından dolayı aynı zamanda ayarlı kütle sönümleyicileri olarak da bilinir.
3. Sismik Görünmezlik Pelerini
Evet, doğru okudunuz. Görünmezlik pelerini, bir deprem sırasında yapıyı kurtarabilir. Deprem, yüzeyde dikey hareket yaratan ve binaları sallayan dalgalar olarak araziye yayılır. Bazı mühendisler bu hareketi önlemek için bir binanın temeline perde görevi gören ve dalgaları görünmez kılan 100 adet plastik halka yerleştirir. Bu teknoloji adına bakınca düşüneceğiniz karar ileri teknoloji veya büyülü olmayabilir, ancak son birkaç yıldır yurt dışında birçok inşaat mühendisi tarafından test edildi ve az sayıda yapıda uygulanmış durumda…