Balta ilkel çağlara göre teknolojik bir araçtır. İyi ellerde odun kesip, soğuk havalarda evlerin ısınmasını sağlar. Ancak kötü ellerde bir cinayet aletine dönüşebilir.
Günümüzde bilişim teknolojileri çağının bize sunduğu olanaklar da aynı şekilde hem yararlı, hem de zararlı şekilde kullanılabilir. Ve ne yazık ki hayatımızı kolaylaştıran teknolojiler, suçluların da kolayca erişip kullanabileceği araçlardır.
Günümüzde internet, insanları birbirine bağlayan, bilgi paylaşımında sınırları ortadan kaldıran bir araç. Artık hayatımızın vazgeçilmezi olan bu teknoloji, suçluların da vazgeçilmez araçlarından biri haline geldi. Gelin birlikte bu yararlı teknolojilerin, zararlı kullanım alanlarına bakalım...
İnanılmaz zararlar
Sadece 2009 yılında yapılan şikayetlerin sayısı bile eskiye nazaran inanılmaz boyutlarda.
Internet Crime Complaint Center (IC3)'e yapılan şikayet sayısı 336.655. Önceki yıla göre artış yüzde 22.3 oluyor. Eğer daha önceki 9 yıla bakacak olursak, bu süreç boyunca toplan artışın yüzde 571 olduğunu görebiliyoruz.
Bu suçların doğurduğu parasal zarar ise 560 milyon dolar civarında. Bu da bir önceki yıla göre yüzde 200 artış demek. Yani verlen zarar, yapılan saldırı sayısına oranla daha hızlı bir şekilde artıyor.
Dolandırıcılık ve kimlik hırsızlığı
Dolandırıcılık internet üzerinde çok ama çok popüler bir suç. Yapılan araştırmalara göre kredi kartı, avans, açık arttırma ve klasik e-posta dolandırıcılıkları çok yaygın.
Özellikle de teknolojiyle yakından ilgili olmayan, özellikle yaşlı insanları hedef alan dolandırıcılıklar inanılmaz yaygın. Daha genç olanlar için ise kazanç vaatleri kullanılabiliyor.
Kullanıcıların bilgisayarlarına yüklenen zararlı yazılımlar ile şifrelerinin, bilgilerinin çalınması ya da bunların ikna ve kandırma yoluyla elde edilmesi de büyük hırsızlıkların önünü açıyor. Kimlik hırsızlıkları çok önemli, özellikle çeşitli işlemler için sorulan güvenlik sorularının cevaplarının internet yoluyla bazen kolayca keşfedilebilmesi kurbanları çaresiz bırakabiliyor.
Ödeme ya da teslimat yapılmaması durumu
İnternet üzerinde özellikle de 2. el ürünlerin satıldığı açık arttırmalarda bulunan bir risk var: Ödemenin yapılması ama malın hiç gelmemesi.
Çeşitli sitelerin güvenlik ve sigorta hizmetlerinin kapsamayacağı şekilde yapılan korumasız alışverişlerde kandırılma riski her zaman bulunuyor. İnternet üzerinden sadece peşinatı yatırılan bir araba hiç gelmeyebiliyor. Tabi burada güvenilirliği ispatlanmış sitelerden bahsetmiyoruz; biraz daha ucuz diye başvurulan, hiç tannmamış yüzlerce dolandırıcı site mevcut.
IC3 verilerine göre şikayetlerin yüzde 12'si ödeme ya da teslimat olmamasından kaynaklanıyor. Güvenilir yerlerden ve kişilerden alışveriş yapmakta fayda var. Aynı şekilde satış yaparken de parayı alacağınızın bir garantisi olmalı.
Korsanlığın verdiği zararlar
Telif hakları ihlali de internetin doğurduğu önemli zararlardan birisi, ancak oldukça tartışmalı bir durum.
Kullanıcıların kendi aralarındaki paylaşımlarını bir kenara bırakıp bu tartışmaya hiç girmeden de örnekler verebiliriz. İnternet üzerinde yayınlanan yazı ve görseller, kodlar ve emek sahibine hiç sormadan çalınıp kullanılabiliyor. Bu da üreten kişiye ekonomik ve manevi olarak zarar veriyor.
Ayrıca kasıtlı ve çıkar amaçlı korsanlık, bu ürünlerin online ticaretinin yapılması da işin önemli bir boyutunu oluşturuyor. İnternet bir başkasının emeğinin ona sorulmadan başkalarına pazarlandığı bir alan olabiliyor.
Yakala yakalayabilirsen!
Elbette mali suçların yanında bir de işin psikolojik yönü var. İnternet üzerinde anonimliğe güvenenlerin korkusuzca hakaret etmesi, tacizde bulunması ve özel hayatı çiğneyen içeriği karşı tarafın izni olmadan paylaşması da internetin karanlık kullanım alanlarından.
Kişilerin özel hayatlarından görüntülerin hiçbir denetim olmadan yayınlanabilmesi, internetin bir şantaj ve baskı aracı olarak da kullanımasına yol açıyor.
İnternet üzerinde işlenen suçların takibi konusunda ise, oturmuş uluslararası bir hukuk olmaması işleri zorlaştırıyor. Ancak böyle bir kurum fikri de yeterli değil, böyle bir şeyin düşünce hak ve özgürlüğünü kısıtlamadan pratikte uygulanması gerçekten de çok zor. Farklı kültür ve uygarlıkların, farklı ülkelerin arasında da anlayış farkları bulunuyor. Şimdilik üzerinde buluşulan noktalar ekonomik suçlar ve de çocuk pornosu gibi dünyanın her yerinde yasadışı olan içerikler oluyor.
Sonuç itibariyle internet üzerinden işlenen suçların en büyük teşvikçisi, işleyenlerin kimliğinin tespitinin ve yakalanmasının zorluğu oluyor.