OLED ekranların en büyük sorunu: Ekran yanması nedir, nasıl önlenir?

OLED ekranlar, fiyatlarının düşmesiyle birlikte artık daha fazla kullanıcıya ulaşıyor ve bu teknolojiye olan talep artıyor. Bu tip ekranlar, standart LCD’lerden farklı olarak, her pikselin kendi ışığını yayması ilkesine dayanıyor. Arka ışığa ihtiyaç duymayan bu yapı, kusursuz kontrast ve mükemmel siyahlar elde edilmesini sağlıyor; zira siyah olması gereken pikseller tamamen kapanıyor.

Ancak bu teknolojinin önemli bir dezavantajı var: Ekranda kullanılan karbon bazlı malzeme zamanla yıpranıyor. Bir grup piksel diğerlerinden daha hızlı aşındığında, ekranda kalıcı ve hayalet benzeri bir görüntü oluşabiliyor: Ekran yanması (Burn-in)… Üreticiler bu sorunu gidermek için sürekli yeni teknolojiler geliştirse de, kullanıcılar olarak bu yıpranmayı yavaşlatmak için alabileceğiniz pratik önlemler mevcut.

Televizyon ve monitör ayarlarında nelere dikkat etmeli?

Ekran yanması televizyonlarda monitörlere göre daha az görülüyor çünkü televizyonlar genellikle film, dizi ve oyunlar için kullanılıyor; bu da ekrandaki piksellerin sürekli değişmesi anlamına geliyor. Ancak statik (sabit) görüntü içeren yayınlar risk taşıyor.

Sabit logolar ve HUD: Haber ve spor kanallarındaki sürekli sabit kalan logolar uzun süre izlendiğinde ekranda kalıcı iz bırakabilir. Aynı şekilde, yarış oyunlarındaki hız göstergeleri gibi HUD öğeleri de zamanla sorun yaratıyor.

Siyah çubuklardan kaçının: Görüntünün tamamını kaplamayan içeriklerde oluşan siyah kenar çubukları da risk oluşturuyor. Bu çubuklardaki pikseller kapalı kaldığı için, içerik alanındaki piksellerin aşınma hızıyla aralarında fark oluşuyor.

Fişte tutun: Bazı OLED TV’ler, kapalıyken pikselleri periyodik olarak kaydıran veya yenileyen otomatik yenileme işlevine sahip. Bu işlevin çalışması için televizyonunuzun prize takılı olması gerekiyor. Bu nedenle TV’nizi uzun süre prizden çekmemeye özen gösterin.

Bilgisayarlarda statik görüntüleri ortadan kaldırın

Monitör kullanırken statik görüntü riskini azaltmak için atılacak iki önemli adım var:

Görev çubuğunu gizleyin: Windows ve macOS’ta ekranın altında sürekli sabit kalan görev çubuğu/Dock, yanma riski yaratabilir. Bunu önlemek için, görev çubuğunu otomatik olarak gizleme özelliğini aktif hale getirerek, kullanılmadığı zamanlarda piksellerin boşta kalmasını sağlayın.

Değişen duvar kağıtları: Uygulama açık değilken ekranda duran sabit bir duvar kağıdı da zamanla pikselleri yıpratır. Bunu engellemek için hem Windows hem de macOS’ta sistem ayarlarından Duvar Kağıdı Slayt Gösterisi özelliğini açın. Böylece duvar kağıtlarınız belirlediğiniz aralıklarla otomatik olarak değişir.

Parlaklığı azaltın ve koyu modu kullanın

OLED pikselleri, uzun süre yüksek parlaklıkta çalıştıklarında daha hızlı aşınma gösterir. Bu nedenle ekranı her zaman tam parlaklıkta kullanmaktan kaçınmak en iyisidir.

Bu teknolojinin bir diğer "iyi dostu" ise koyu mod. Koyu mod, ışık yayan piksel sayısını önemli ölçüde azalttığı için ekran yanması riskini düşürüyor. Birçok uygulama kendi içinde koyu modu destekliyor, ancak işletim sisteminizin sistem genelinde koyu temayı aktif ederek, uyumlu tüm uygulamaların ve arayüz öğelerinin otomatik olarak koyu modda açılmasını sağlayabilirsiniz.