Bazı kişiler, var olmayan kokular alabiliyorlar. 40 yaşın üzerindeki yaklaşık olarak 15 Amerikalıdan biri, bu "hayalet kokuları" deneyimliyor. Ancak Perşembe günü JAMA Otolaryngology'de yayımlanan yeni bir araştırma, bu durumun yaygınlığını belgelerken sebebi hakkında bir fikrimiz olmadığını da belirtiyor.
Araştırma, şu ana kadar bu konuya en detaylı bakışı yapan araştırma olduğunu belirtiyor. Araştırmanın başyazarı Kathleen Bainbridge'in Gizmodo'ya bir e-posta aracılığı ile söylediğine göre medikal kliniklerde bu algının varlığı daha önce de gözlemlenmiş olsa da, ne kadar yaygın olduğu veya hangi insanların deneyimlediği bilinmiyordu. Bainbridge ve ekibi, 2011 ve 2014 yılında ABD'de ankete tutulan 7000'den fazla 40 yaş üstü insanı içeren verileri incelediler ve bu insanların %6,5'i "ortada hiçbir şey yokken hoş olmayan, kötü veya yanan bir koku" hissettiklerini söylemekteydiler. Bu verilerde durum için kesin bir sebep sunulmuyor olsa da bazı ipuçları bulunuyor.
Öncelikle, hayalet kokuları kadınların deneyimleme oranı erkeklere göre daha yüksek. Ayrıca yaş ile de bir bağlantı bulunuyor. Kadınlar – erkekler değil – yaşlandıkça bu kokuları daha az hissediyorlar. Bu durum da sorunun kaynağının herkesin yaşlanırken kaybetmeye başladığı koku duyusu ile ilgili olmadığını öneriyor.
Diğer risk etmenlerinin arasında ise kafa yaralanmaları, kuru ağız ve düşük sosyoekonomik durum yer alıyor. Ekip, finansal olarak zor durumda olan insanların genel olarak daha düşük bir sağlık durumuna sahip olduklarını ve belirli sağlık koşullarının veya bu koşullar ile baş etmek için kullanılan ilaçların da hayalet koku riskini arttırıyor olabileceğini tahmin ediyor.
Ne yazık ki araştırma, şu anda verdiği cevaplardan çok daha fazla soruyu ortaya çıkartıyor. Hâlâ insanların bu deneyimi ne kadar uzun bir süre yaşadıklarını, bunların başka bir durumun bir semptomu olup olmadığını veya zaman içerisinde azalıp artmalarını bilmiyoruz. Ayrıca araştırma, bu deneyime sebep olabilecek olan nöbetler veya ciddi ruhsal hastalıklar gibi sorunlar hakkında da hiçbir veri içermiyor.
Bainbridge, bu araştırma ile diğer araştırmaları tetikleyeceklerini ümit ediyor ve ilk adımın, olgunun net bir tanımlamasını yapmak olduğunu söylüyor.