Araştırmalara göre koronavirüs, yetkililerin Wuhan'daki salgını tespit etmesinden aylar önce Avrupa ve Çin'de görülüyordu. Dünya Sağlık Örgütü'nün yeni koronavirüsün doğrulanmış ilk vakalarını açıklamasının üzerinden neredeyse tam bir yıl geçti.
Yine de virüsün kaynağı ve dünya çapında yayılmasının gerçek zaman çizelgesi bir sır olarak kalmaya devam ediyor. Giderek artan sayıda kanıt, yeni koronavirüsün Çin'in Wuhan kentinde ilk vakaların küresel dikkatleri üzerine çekmesinden aylar önce dolaşımda olduğunu gösteriyor.
Business Insider'da yer alan haberde Milano Ulusal Kanser Enstitüsü'nde yapılan bir araştırmanın İtalya'nın koronavirüs vakalarının dördünün Ekim 2019'a tarihlendiğini ortaya koyduğu bilgisi yer alıyor. Çin'den yapılan araştırmalar, Wuhan'da insanların Kasım ve Aralık başında hastalandığını gösteriyor. Wuhan hastanelerinin uydu görüntülerine ve internette COVID-19 semptomları hakkında yapılan aramalara dayanan bir analiz, bu bölgede virüsün yaz sonlarında yaygınlaşmaya başlamış olabileceğini öne sürdü.
Daha fazla veri olmadan virüsün hayvanlardan insanlara ilk sıçramasının kesin tarihini tam olarak belirlemek imkânsız olsa da, birçok çalışma salgının Aralık yıl dönümünün kesin olmadığını öne sürüyor.
Sidney Üniversitesi'nden virolog Edward Holmes The Guardian'a verdiği demeçte "İlk türler arası bulaşma olayının Wuhan'da veya çevresinde gerçekleşmemiş olması tamamen mümkün" dedi.
Virüs Aralık'tan önce Wuhan'da yayılıyordu
Wuhan'daki yetkililer DSÖ'ye ilk olarak 31 Aralık'ta gizemli, yeni bir virüsten bahsetti. Ancak South China Morning Post tarafından yapılan bir araştırmaya göre hükümet kayıtları Çin'in ilk koronavirüs vakasının 17 Kasım 2019'da ortaya çıktığını gösteriyor.
SCMP'ye göre Çinli tıp uzmanları, o dönemde görülen hastalardan alınan örnekleri yeniden analiz ederek Kasım ve Aralık ayları arasında 60 koronavirüs vakasına rastladı. Bu analiz, Hubei eyaletinden (Wuhan'ın bulunduğu yer) 55 yaşındaki bir kişinin, hastalığın henüz isimlendirilmemiş olmadığı sıralarda, dünyadaki ilk bilinen COVID-19 vakası olduğunu ortaya çıkardı.
Başka bir çalışmada Harvard Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, altı şehir hastanesine giden trafiği ölçmek için Wuhan'ın uydu görüntülerini kullandılar ve Ağustos 2019'da başlayan ve altı ay sonra zirveye ulaşan bir artış gördüler. Çalışmanın yazarları, bu zaman çizelgesinin "ishal" ve "öksürük" gibi terimlerin çevrimiçi arama trafiğindeki artışlarıyla aynı zamana denk geldiğini buldu.
İlk vakaların birçoğuyla bağlantılı olduğu düşünülen Wuhan pazarı üzerine yapılan bir araştırma, buranın pandeminin başlangıç yeri olmadığını gösterdi. Wuhan'ın ilk bildirdiği 41 koronavirüs vakası arasındaki çoğu insan, Huanan Deniz Ürünleri Toptancı Pazarı'nı ziyaret eden veya burada çalışan kişilerdi. Ancak The Lancet'teki bir rapora göre, bu ilk vakalardan 13'ünün pazarla hiçbir bağlantısı yoktu.
Mayıs ayında yapılan bir araştırma, Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin salgının başlangıç yerinin hayvan pazarları olmadığı sonucuna varmasına yol açtı. Çünkü oradaki hayvanların hiçbiri bu virüs için pozitif sonuç vermedi.
Büyük olasılıkla hayvan pazarı, hasta bir süper bulaştırıcının bu virüsü çok sayıda insana bulaştırdığı bir yerdi. Dünyanın dört bir yanındaki süper yayılma olaylarının, neredeyse bir gecede ortaya çıkan enfeksiyon kümeleri yarattığı görüldü.
Araştırma, virüsün geçen sonbaharda İtalya'da olduğunu gösteriyor
İtalya, 21 Şubat'ta Lombardiya'da ilk resmi koronavirüs vakasını kaydetti. Ancak son zamanlarda yapılan bir araştırma, Eylül'de 23 ve Ekim'de 27 İtalyan'dan toplanan kan örneklerinde koronavirüs antikorları buldu.
Araştırmanın yazarları "Sonuçlarımız, SARS-CoV-2'nin İtalya'da ilk resmi COVID-19 vakalarından daha önce Lombardiya'da teşhis edildiğini gösteriyor. Bu tarih Çin'deki ilk resmi vakalardan bile daha öncesini işaret ediyor ve virüsün yayılmasıyla ilgili verilere yeni bir ışık tutuyor" dedi.
Roma Çevre ve Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen bir araştırma da bu sonucu destekliyor. Araştırmacılar, koronavirüsün genetik materyalini Milano ve Torino'da tarihleri 18 Aralık 2019'a kadar dayanan kanalizasyon örneklerinde buldular.
Koronavirüs neden erkeklerde daha fazla ölümle sonuçlanıyor?
İspanya ve Fransa da virüsün 2019'da dolaşımda olduğuna dair ipuçları buldu
Mayıs ayında Paris'teki bir hastanedeki doktorlar, 27 Aralık'ta zatürre için tedavi ettikleri bir hastanın COVID-19 hastası olduğunu keşfettiler. Ancak Fransa, ilk resmi vakasını 24 Ocak'a kadar bildirmedi.
Bu arada İspanya'da, Barselona Üniversitesi'nden araştırmacılar, ülkenin ilk resmi vakasından altı hafta önce, Ocak ayı ortasında toplanan şehir kanalizasyon örneklerinde koronavirüsün kanıtlarını buldular.
Şaşırtıcı bir şekilde, 12 Mart 2019'da toplanan bir kanalizasyon numunesinde de koronavirüs izleri pozitif çıktı. Ancak Claire Crossan'ın The Conversation'da yazdığı gibi, atık suyu test etmek salgınları tespit etmenin mükemmel bir yolu değil. Bu nedenle, araştırma sırasında Mart örneğinin kirlenmiş olması ihtimali üzerinde duruluyor.
ABD'de yapılan araştırmalar da insanlar varlığının farkında bile değilken bu virüsün küreselleştiğine dair kanıtlar sunuyor.
ABD ilk koronavirüs vakasını 20 Ocak'ta belirtti. Ancak bir araştırmaya göre, virüs Pasifik Kuzeybatı'ya en az bir ay önce ulaşmıştı. Amerikan Kızıl Haçı tarafından Kaliforniya, Oregon ve Washington'un da aralarında olduğu dokuz eyalette toplanan kan örnekleri, bazı Amerikalıların 13 Aralık 2019 gibi erken bir tarihte koronavirüs antikorlarına sahip olduğunu gösterdi.
Bazı araştırmalar bağışıklık sistemimizin soğuk algınlığına yanıt olarak yeni koronavirüsü tanıyan antikorlar oluşturabileceğini öne sürdüğünden, antikor testleri bu salgını tanımlamak için yeterince güvenilir olmayabilir. Bunun dışında antikor testleri de yanlış pozitifler verebilir.
Yine de geçmişte bilim adamları, her ikisi de koronavirüs türleri olan SARS'ın ve Orta Doğu solunum sendromunun (MERS) kökenlerini izlemek için geriye dönük antikor çalışmalarını başarıyla kullandılar. Virologlar, misk kedilerinde SARS'a özgü antikorlar ve develerde MERS'e özgü antikorlar buldular. Böylece bu virüslerin bir hayvan öncüsü olduğunu belirlediler.
2019'da alınan kan örneklerinin daha fazla incelenmesi, bu salgının ne zaman başladığını öğrenmenin en iyi yolu olabilir.
chip.com.tr
Koronavirüs nasıl bir mutasyon geçirdi? Aşılar yeni türe etkili olacak mı?