Bütünleşik çözümlere rağmen ekran kartları ön planda olmayı başarıyor: Yerel bellekleri ve güçlü grafik çekirdekleri sayesinde özellikle oyunlarda ihtiyaç duyulan performans artışını sağlıyorlar. Peki hangi ekran kartı kimin için uygundur? Hangi modellere yönelmek daha mantıklıdır? İşte bu soruların cevabını ilerleyen sayfalardan öğreneceksiniz.
Ekran kartı, tek başına PCI-Express slotuna yerleştirilen bir platin levhadır. Anakartlara entegre olarak gelen onboard ekran kartlarına nazaran bu kartların kendilerine has yüksek miktarda bellekleri vardır ve çok daha kompleks bir yapıya sahiptirler. Sonuç ise daha fazla performans ve elbette daha fazla güç tüketimidir.
Yine de her ekran kartı her sisteme uymaz. Oyuncular ekran kartı alırken genellikle kesenin ağzını iyice açalar. Zira ortalamanın üstünde performans veren modeller genellikle 150 Dolar seviyesinin üstündedir. Buna karşın giriş seviyesi kullanıcılar 50 Dolardan itibaren bulunabilecek çözümler ile yetinebilirler. Bu tip kullanıcılar için ekran kartının yerel bellek sayesinde sistem belleğini kullanmaması önemlidir. Yani görüyorsunuz ki, seçim pek de kolay değil. Ama korkmayın, bütçenizi gereksiz yere zorlamadan size hangi modelin uygun olduğunu söyleyeceğiz.
Aşırı üst seviye: Sınırsız oyun keyfi isteyenlere
Çift dikiş her zaman daha sağlamdır: İşlemci alanında çift çekirdek yaygınlaşma seviyesini neredeyse tamamladı. Artık ekran kartı üreticileri de bu furyaya katılmak istiyor ve çift çekirdekli üst seviye ekran kartları sunuyorlar.
Yükseltilmiş üst seviye segmenti halen çok pahalı. Eğer sisteminizde maksimum ekran kartı gücü istiyorsanız 750 Dolar çizgisini aşmanız gerekiyor. Ayrıca bu tip durumlarda sadece iki seçim hakkınıza var - AMD veya Nvidia. Matrox veya Intel'in bütünleşik yonga çözümleri üst seviye oyuncuların performans gereksinimlerini karşılayamıyor.
Grafik yongasının yanında bellek miktarı, GPU ve VRAM frekansları da büyük rol oynuyor. Kural ise basit: Saat hızları ne kadar yüksekse kart o kadar hızlıdır. Bunun büyük yan etkisi ise ortaya çıkan ısıdır. Hız aşırtma (overclock) uygulanmış bir ekran kartı daha iyi bir soğutma, daha iyi bir fan hatta su bazlı soğutma sistemi bile gerektirebilir. Kartın büyük miktarda video belleğine sahip olması daha fazla yüksek çözünürlüklü dokuların kaydedilebileceği anlamına geliyor. Bu durum özellikle yüksek çözünürlüklerde bir avantaj sağlar, zira sistemin geri kalan herhangi bir bileşenine ara-kayıt yapılmasına gerekmez.
Bizim tavsiyemiz: Asus EAH3870 X2 1 GB
Radeon HD 3870 X2, AMD'nin en güncel ve performanslı grafik yongası. İki adet RV670 GPU ile donatılan kart toplamda 1 GB video belleğine sahip ve Nvidia rakibini birçok alanda yere serebiliyor. Daha pahalı olan GeForce 8800 Ultra bile (G80-GPU) AMD ekran kartının standartlarına ulaşamıyor.
İdeal: İki grafik çekirdeği ve devasa hafızasına rağmen kart, 590 ila 670 Dolar arasında fiyatlandırılıyor. GeForce 8800 GTX 768 MB ile karşılaştırdığınızda şu an yine aynı parayı ödemeniz gerekiyor. Güç kaynağınızın yeterince elektriği sağlayabildiğinden emin olun, zira AMD'nin amiral gemisi tam yük altında 300 Watt'a ihtiyaç duyuyor.
Uygun fiyatlı üst seviye: Keseyi deşmeyen kartlar
Tasarrufçu oyuncular hem güncel hem de çok hızlı bir ekran kartı için bir servet ödemek zorunda değiller. Elbette bu kartlar performans kralı değil ama birçok oyunu zevkli hale getirebiliyorlar.
Herkes için üst seviye: Düşük bir fiyata yüksek performans sağlayan ekran kartları da ATI veya Nvidia imzasını taşıyor. Yani bu kategoride de AMD-Nvidia ikilisinden vazgeçemiyorsunuz.
Süper üst seviyede olduğu gibi bu sınıftaki kartlar da hızlı bir GPU, birçok stream-işlemci, yüksek saat frekansları ve yeterli miktarda bellek ile beraber geliyor. 512 MB güncel oyunlar için yeterli; ama fazlası asla göz çıkartmaz.
Bizim tavsiyemiz: eVGA e-GeForce 8800GT 512MB PCI-E
512 MB bellekli yeni GeForce 8800 GT saf performans sunuyor ve birçok modeli fiyat/performans konusunda acımasızca geçiyor. Yeni GeForce 8800 GTS gibi GT sürümü de Nvidia'nın güncel G92 mimarisine dayanıyor. GTS ile karşılaştırıldığında şu noktaya dikkat etmenize gerek yok: GeForce 8800 GT'yi piyasada sadece 512 MB bellek ile bulabilirsiniz.
GeForce 8800 GT, 112 Shader birimi ile geliyor. 320 veya 640 MB belleğe sahip eski GTS kartlar sadece 96 Shader birimini sunabiliyordu. GPU ve bellek frekansı da belirgin bir şekilde arttırıldı ve performans artışı sağlıyorlar.
Ucuz çözüm: Onboard'dan daha iyi
Sadece 1 GB veya daha az miktarda sistem belleğine mi sahipsiniz? O zaman hemen bütünleşik çözümlerden uzak durmalısınız, zira kural olarak bunlar RAM'e aşırı yük bindirirler.
Giriş seviyesi ekran kartları genellikle ucuzdur ve günlük PC kullanımınızda ihtiyacınız olan işlevleri yerine getirirler. Büyük avantaj: Kendilerine has video bellekleri vardır ve böylece sistemin belleğine yük bindirmezler. Bu durum özellikle Windows Vista da önem taşıyor. 1 GB RAM ancak yetiyor ve bu da tamamen işletim sisteminin kullanımına sunulmalı.
Giriş seviyesi segmentinde fiyat en önemli kriter oluyor. Kart, iddialı 3D oyunlarını hızlandırmak zorunda değil. Bu yüzden GPU, bellek frekansı veya hafıza miktarı pek de önemli değil.
Bizim tavsiyemiz: Pine XFX GF 8400GS 512MB
Süper ucuz ve buna rağmen GeForce 8400 GS yongası hızlı. Elbette birçok oyun için performansı yeterli değil fakat kart Windows masaüstünü ve videoları bütünleşik yongalardan daha iyi hızlandırıyor. "Far Cry" veya "World of Warcraft" gibi eski oyunlar güncel sürücüler yüklü olduğu sürece sorunsuz bir şekilde çalışıyor. Buna ek olarak DirectX 10 ve Windows Vista'nın Aero masaüstünün gösterimini sağlayan DirectX 9 desteği de var.
Burada ana argüman fiyat: Bu tip bir kartı 50-80 Dolar arası bir fiyatta bulabilirsiniz. Ayrıca kart rahatsız edici gürültü de yapmıyor, zira soğutucu yüksek miktarda ısıyla boğuşmak zorunda değil. Dolayısıyla hem tasarruf yapıp hem de harici bir ekran kartı isteyenler düşünmeden bu karta saldırabilir.
AGP'ciler: Eski slot hala yaşıyor
İnanması güç ama gerçek: PCI-Express çıkalı seneler olmasına rağmen eski AGP slotuna sahip birçok PC'ye rastlamak mümkün.
Özellikle AMD bu duruma tepki verdi ve güncel kartlarının AGP arayüzüne uygun sürümlerini de çıkardı. Fakat kart yelpazesi pek geniş değil. Eğer yeni bir PC veya anakart almak istemiyorsanız size cebinizin derinliklerine fazla inmeden en iyi modeli tanıtacağız.
Fakat AGP kullanıcıları ekran kartlarının yeni bir sisteme dâhil edilemeyeceğinin bilincinde olmalılar. AGP ekran kartlarını PCI-Express tabanlı anakartlarda çalıştırmaya yarayan adaptörler var. Ama bu adaptörler sadece düşük seviye ekran kartları ile kullanılabiliyor ve bu yüzden pek de ilgi çekici olamıyor.
Bizim tavsiyemiz: Sapphire Radeon HD3850 512MB AGP
AGP sisteminin performansını son bir defa şahlandırmak isteyenler en iyi seçenek olan Radeon HD 3850'ye yönelmeliler, zira bu kartın emektar slota has bir sürümü de çıkartıldı. Teknik olarak kart PCI-Express kardeşi ile birebir aynı. Rialto köprü yongası, PCI-Express yerine AGP slotunun kullanılmasını sağlıyor.
Bu kartı almanız, AGP tabanlı sisteminizi en az iki sene daha kullanmayı düşünüyorsanız mantıklı olacaktır, çünkü kartın fiyatı 269 Dolar + KDV. Ayrıca en azından Athlon 64 X2 gibi çift çekirdekli bir işlemci ve yeterli sistem belleğine sahip olmalısınız. Yoksa sistem bileşenleri darboğaz oluşturur ve ekran kartı tam performansını gösteremez.
TV alıcılı modeller: Tavsiye etmiyoruz
ATI'nin "All-inWonder" serisi birkaç sene önce büyük bir popülariteye sahipti. DVB-T adaptörlerin yaygınlaştığı bu zamanda entegre TV alıcılı ekran kartları daha ender rastlanır hale geldi.
ATI'nin multimedya kartının en son modelinin ismi "All-in-Wonder 2006 Edition" idi. ATI X1300 yonga setini baz alıyordu ve PCI-Express slotu için geliştirilmişti. Fakat şu sıralar bu modeli bulmak neredeyse imkânsız. Genellikle eBay'de ikinci el olarak bulunabiliyor. Daha eski sürümler olan Radeon All-in-Wonder 9800'ün fiyatı ise bugün bile hala 230 Doların üzerine. 2003'de piyasaya çıkmış bir yonga setini baz alan ekran kartı için çok yüksek bir fiyat.
Bütünleşik TV alıcısına sahip ekran kartları bu yüzden gerçek bir seçenek değil. Sizlere bir TV kartı veya DVB-T adaptörü satın almanızı tavsiye ediyoruz. Bu tip cihazlar görevlerini hakkıyla yerine getiriyorlar ve hızlı bir ekran kartıyla beraber bile bütünleşik çözümlerden daha ucuza geliyorlar. Mesela Terratec Cinergy T USB XE DVB-T iyi bir örnek olabilir. Cihazı sadece USB portuna bağlamanız yeterli. Ayrıca cihaz Timeshift, elektronik program rehberi (EPG)ve yazılımsal web arayüzü gibi özellikler de sunuyor. Bu adaptör ile GeForce 8400 GS giriş seviyesi ekran kartını aldığınızda 120 Dolardan fazla ödemenize gerek kalmıyor.