Dünya genelinde otuz beş milyon kişi, İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü (Human Immunodeficiency Virus – HIV) tarafından etkilenmiş durumda. Bu durum için henüz bir tedavi bulunmuyor ancak bu kişiler, günlük olarak antiretroviral tedavi (ART) alarak sağlıklı ve uzun bir yaşama sahip olabiliyor.
HIV'e sahip olan kişilerin çok küçük bir kısmı – yüzde 0,5'ten daha azı – ART desteği olmadan virüsü kontrol altında tutabiliyor. Bu kişiler "elit kontrolcüler" olarak biliniyor. Nature dergisi üzerinde yayımlanan bir araştırma da, bu kişileri özel yapan durumlar hakkında önemli görüler paylaşıyor.
HIV bir hücreyi enfekte ettiğinde genetik maddesi ev sahibi hücrenin genomu ile birleşiyor ve burada çoğalarak virüsün pek çok kopyasını oluşturabiliyor. Bu viral rezervuarlar provirüs olarak biliniyor. ART, virüsün çoğalmasını ve vücuda yayılmasını önlüyor ancak bu provirüsleri etkilemiyor. Eğer kişi ilaç almayı bırakırsa, provirüsler bir kez daha yeni HIV kopyaları üretmeye başlıyor.
Bu yüzden de bilim insanları, elit kontrolcüleri ve hücrelerinin virüsü nasıl doğal bir şekilde baskılayabildiklerini merak ediyorlardı. Araştırmada, 64 elit kontrolcüden alınan milyarlarca hücre, ART ilacı almakta olan 41 kişiden alınan milyarlarca hücre ile karşılaştırıldı.
Araştırmada, elit kontrolcülerin hücrelerinde, ART alan kişilere göre daha az sayıda provirüs olduğu bulundu ancak bu provirüsler, ART alan kişilere göre daha sağlam genetik malzemeye sahipti. Bir diğer önemli bulgu da, viral rezervuarın genetik kodundaki konumuydu. Elit kontrolcülerde bu konum insan DNA'sının aktif olmayan bir kısmında yer alıyordu ve bu da bir şekilde kilitlenmiş olmaları anlamına geliyordu.
Şaşırtıcı olan bir başka bulgu da, elit kontrolcü katılımcılarından birinin, analiz edilen 1,5 milyardan fazla hücrede hiçbir sağlam HIV'e sahip olmamasıydı. Bu da HIV'in doğal bir iyileşme sürecinin çok nadir durumlarda mümkün olabileceğine işaret ediyor.
Ekip, bir elit kontrolcünün hücrelerinin aktif provirüsleri nasıl ortadan kaldırdıklarını bulmak ve bu şekilde de bir gün HIV için işlevsel bir tedavi geliştirmek istiyorlar. Ve bu araştırma, onlara yol gösterici olabilir.