Deniz canlılarının Dünya'daki en hidrodinamik şekilli yaratıklardan bazıları olduğu rahatlıkla söylenebilir. Denizlerde hızlı bir şekilde yüzerek avcılardan kaçabilenlerin veya avlarını yakalayabilenlerin hayatta kaldıkları düşünülürse, bunun pek şaşırtıcı olmadığı da kesin. Belki de bu yüzden, geç Kretase döneminde okyanuslarda yüzen dev bir ataş şeklindeki canlıyı hayal etmek zor olabilir.
Spiral şekilli katılaşmış kabuğu olan Diplomoceras maximum adlı mürekkep balığı benzeri bu canlı, yaklaşık 68 milyon yıl önce yaşamıştı. Ortalama 1,5 metre uzunluğundaydı ve amonitler olarak bilinen dokunaçlı bir kafadan bacaklılar sınıfının üyesiydi. Her ne kadar bu garip şekilli deniz canlıları hakkında pek çok şey gizemini korumaya devam etse de, Geological Society of America (Amerika Jeoloji Derneği) online toplantısında duyurulan yeni bir araştırma, bu canlıların çok uzun bir süre yaşayabildiklerine yönelik yeni kanıtlar buldu.
Syracuse Üniversitesi, New York'tan Linda Ivany ve iş arkadaşı Emily Artruc, D. maximum türlerindeki kimyasal izleri incelerken bu buluşa imza attılar. Bir fosilin örneklerini test ederken kabuğun 50 santimetrelik bir kısmındaki karbon ve oksijen izotoplarına odaklandılar ve bu da, izotopların tekrar eden bir desenini ortaya çıkarttı. Araştırmacılar bu izleri, organik maddeleri parçalayan mikroplar tarafından oluşturulan metanın deniz tabanından yıllık salınımı olarak yorumluyorlar.
Ivany ve Artruc, bu izlerin kabuk boyunca çıkıntılara denk geldiğini fark ettiler ve bu da her kabuk çıkıntısının, tıpkı bir ağaçta olduğu gibi bir yılı gösterdiği anlamına geliyor. Kabukların birikerek büyüdüğü, her yıl yeni bir katman oluşturduğu bilindiğinden dolayı bu varsayımlarının sorunsuz olduğu söylenebilir. Araştırmacılar, bu 1,5 metre uzunluğundaki hayvanların devasa kabuklarını incelediklerinde, tahmini olarak 200 yıllık bir yaşam süreleri olduğu sonucuna vardılar.
Günümüzde varlığını korumuş olan kafadanbacaklılar sadece birkaç yıllık kısa ömürlere sahip. Notiluslar (sedefli deniz helezonu) onlarca yıl yaşayabiliyor ve bazı yumuşakçalar birkaç yüzyıl yaşayabiliyor ancak D. maximum bir kafadanbacaklıydı ve bu da muazzam yaşını oldukça etkileyici kılıyor.
Bu uzun yaşamın bir sebebinin de yaşadıkları ortam olması mümkün gözüküyor. Bu canlılar, suyun soğuk ve yemeğin kısıtlı olduğu Antarktika'da yaşıyorlardı ve burada da yavaş bir metabolizma bu şartlarda yaşamı kolaylaştıracaktır. Ancak henüz bu canlıların nasıl ve neden bu kadar uzun yaşayabildikleri konusunda kesin bir şey söylemek için çok erken.