Bir bilgisayar almaya karar verirken, genellikle ilk olarak alınacak işlemciye karar verilir. Daha sonra, ekran kartı, bellek ve sürücülere karar verilir. Anakart ise, tüm bu tercihlere bağlı olarak en son seçilen bileşenlerden olur.
Belki de en az önem verilen sistem bileşeni olan anakartın arkasındaki teknoloji, genellikle göz ardı edilir. Örneğin, şu anda gerçekten nasıl bir anakarta sahip olduğunuzu, anakartınızın teknik özelliklerini biliyor musunuz?
Anakartların gizemini koruyan donanımlar olmasına alışılmıştır. Tüketiciler genellikle anakartın bellek desteğine ve yeterli portlara sahip olup olmadığına bakarak, hangi anakartı alacaklarına karar verir ve işin teknik detaylarıyla çok da ilgilenmezler.
Oysa son yıllarda gelişen ve giderek daha geniş fiyat yelpazesinde sunulan anakartlar, arkalarında önemli teknolojiler barındırmakta. CHIP Online olarak, sizler için derlediğimiz bu teknolojileri ve ayrıntılarını ilerleyen sayfalarda bulabilirsiniz...
Hız canavarları...
Asus, TurboV İşlem Birimi (TPU) adını verdiği yonga sayesinde, yüzde 37'lik bir performans artışı vaadediyor. Bu özel yonga sayesinde, hız aşırtma işlemini bu yongaya devrederek, işlemci kontrollü hız aşırtmanın aksine karşılaşılan ani güç yükselmelerini de önlemiş oluyorsunuz.
Bu yöntemin, klasik hız aşırtmalara göre en önemli artılarından birisi de sadece ihtiyaç duyulduğunda hız aşırtma yaparak, güç tüketimini ve ısınmayı makul seviyelerde tutması oluyor.
Bir diğer anakart üreticisi olan MSI'da, kendine özgü hız aşırtma yongasına sahip. MSI'ın OC Genie adını verdiği hız aşırtma teknolojisi sayesinde, tamamen bu yonga tarafından kontrol edilen bir hız aşırtma gerçekleştirmek mümkün.
Bunun için sadece anakart üzerinde bulunan bir tuşa basmanız yeterli oluyor ve teorik olarak bu sistem, mümkün olan en yüksek hızı ve voltajı tespit ederek başarılı ve stabil bir hız aşırtma sağlıyor.
Gigabyte ise, hız aşırtma tutkunlarını cezbeden anakart üreticilerinden bir diğeri konumunda. Özel bir yonga yerine, gelişmiş BIOS seçenekleri ile hız aşırtma desteği sunan Gigabyte, kullandığı yüksek kaliteli bileşenler ve katı kapasitörler sayesinde, hız aşırtma tutkunlarının sağlam kalelerinden birisi oluyor.
Yeşile dönüş...
Anakartların özellik listelerinde görmeye alıştığımız bir diğer teknoloji, güç tüketimini azaltan yeşil teknolojiler oluyor.
MSI, DrMOS adını verdiği MOSFET teknolojisini kullanıyor. DrMOS sayesinde, daha düşük güç tüketimine kavuşan sistem, bu sayede daha az ısınma sorunu yaşıyor.
ASUS ise, Enerji İşleme Birimi adını verdiği ve kısa adıyla EPU olarak bilinen yongayı kullanıyor. Bu yonga, tüm donanımların enerji tüketimi izliyor ve gerektiğinde bileşenlerin güç tüketimini azaltıyor veya kapatabiliyor.
Gigabyte firması ise, kullanılmayan voltaj regülatörlerini kapatan bir güç koruma teknolojisine sahip. Dinamik Enerji Tasarrufu (DES) adını verdiği teknoloji sayesinde, Gigabyte anakartları da önemli oranda güç tasarrufu sağlayabiliyor. DES teknolojisinden faydalanmak için, hazırlanan bir yazılımı kullanarak azami güç tasarrufu sağlanabilirken, donanımsal olarak da hiçbir uygulama kullanmadan güç tasarrufu yapmak mümkün. Üstelik yazılım desteği olmadan, anakart üzerindeki ledler yardımıyla sistemin ne kadar güç kullandığını takip etmeniz mümkün.
UEFI...
Yıllardır merakla beklenen ve BIOS'un halefi olacak UEFI nihayet PC'lerde yer almaya başladı. Intel'in yeni nesil Sandy Bridge uyumlu anakartlarında görmeye başladığımız UEFI, kullanıcılarını ilk görüşte etkilemeyi başarıyor.
Alışılmış mavi BIOS ekranından çok daha renkli ve modern görünen UEFI arayüzü, adeta modern bir masaüstü programı görünümünde ve tüm işlevleri fare ile kullanmak mümkün.
UEFI'nın teknik getirilerinden ilkiyse GPT disk desteği oluyor. Bu sayede 2,19 TB üzerindeki diskler de sistem diski olarak kullanılabiliyor. Sabit disklerin bu sınırı aşmasının üzerinden çok zaman geçtiğini düşünürsek, bu geç kalmış bir yenilik sayılabilir.
UEFI aynı zamanda genişletilebilir ve donanım sürücülerini destekleyen yapısıyla, birçok aracın ve belki de bir mini işletim sisteminin yerleştirilebileceği bir platform haline geliyor. Ayrıca donanımlar, (örneğin ekran kartı) dahili yazılımını UEFI üzerine yükleyebilir ve kendi ekranını doğrudan UEFI içinde görüntüleyebilir.
Tüm bu esnek altyapısıyla UEFI, anakartlarda yeni bir çağ açmayı bekliyor. UEFI sayesinde sistem ayarları tecrübesiz kullanıcılar için yabancı bir dünya olmaktan çıkarken, hız aşırtma tutkunu profesyonel kullanıcılar için de daha çok araç ve kolaylık sağlayacak gibi görünüyor.
P67'nin getirdikleri...
Anakartlara gelen yenilikler, genellikle yeni bir yongaseti ile birlikte hayatımıza girerler. Intel'in Sandy Bridge destekli yeni yongasetleri olan H67 ve P67 ile de öyle oldu. Daha düşük fiyatla piyasaya giren H67 için, üst modelinin kırpılmış ancak işlemcilerdeki entegre GPU'ları destekleyen sürümü diyebiliriz. Yani kısacası H67 düşük-orta seviye sistemleri hedef alırken, P67 üst seviye sistemler için sunulan bir yongaseti konumunda.
İşin iyi yanı ise, her iki yongasetinin de birçok özellik desteğinin aynı kalması oluyor. Yenilikler konusunda da birbirinin izini takip eden yongasetlerinin her ikisi de UEFI ile birlikte geliyor.
Her iki yongaseti, ortak özelliklerini hız aşırtma tutkunlarında bıraktığı izlenim konusunda da değiştirmiyor ve hız aşırtma tutkunları için hem H67 hem de P67 hayal kırıklığı yaratıyor. Intel, bu yongasetlerindeki hız aşırtma imkanını kesin bir şekilde sınırlamış ve USB, SATA, DMI ve PCI-E dâhil tüm saat hızlarını, işlemci saat hızına sabitlemiş.
Yani herhangi bir hız aşırtma çalışması, muhtemelen USB veya SATA yongalarının sizi yarı yolda bırakmasına sebep olabilir. Üstelik yongasetinin sahip olduğu bu kısıtlamayı, anakart üreticilerinin değiştirmesi de mümkün değil.
Bu durumun tek istisnası ise, işlemci çarpan kilidinin açık olduğu, K serisi yongasetleri oluyor. K serisi yongasetine sahip anakartlarda çarpan ayarını değiştirmek mümkün ancak saat hızlarındaki sınırlama yine aynı kalıyor.
Anakartların geleceği...
Anakart üreticileri günden güne her kesime hitap eden anakartlar üretmeye çalışırken, yongaseti üreticilerinin getirdiği kısıtlamalar anakart piyasasına gelecek çeşitliliğin de önünü kesiyor. Elbette daha önceden olduğu gibi Intel'in geri adım atması beklenebilecekken, AMD cephesinden gelecek adımlar daha özgürlükçü olabilir.
Öte yandan, UEFI desteği sayesinde, anakart üreticileri yazılım desteklerini bir adım öteye götürerek bu desteklerini masaüstünden anakart üzerine taşıyabilecekler. Anakart üreticileri henüz yeni sisteme ayak uydurmaya çalışırken, yakın gelecekte anakartların üzerinde barındırdığı yazılım desteği de tecrübeli kullanıcılar açısından değerlendirme kriterleri arasına girebilir.
Ne kadar ciddi hız aşırtma kısıtlaması getirilirse getirilsin, bir taraftan açık bir kapının bırakılması ise hız aşırtma ve oyun tutkunlarına özel sunulan üst seviye anakartların piyasadaki varlığının değişmeyeceğinin göstergesi. Ayrıca, anakart üreticilerinin hız aşırtmaya özel olarak geliştirdiği teknolojiler, bu anakartların sadece hız aşırtma tutkunlarını değil, giderek daha geniş bir kullanıcı kitlesini hedefleyeceğini gösteriyor.
Daha düşük beklentilere sahip ve sadece iyi bir bilgisayara sahip olmak isteyen kullanıcılar için de çeşitlilik devam edecek ve entegre grafik çözümleri, işlemcilerin desteğiyle birlikte, iyileşerek devam edecek.