Uluslararası kloroflorokarbon yasağının yaklaşık olarak 30 yıl ardından, Antarktik ozon tabakası en sonunda iyileşmeye başladı. Bilim adamlarının söylediğine göre, bu yüzyılın ortası ile sonu arasında bir noktada ozon tabakasının tamamen iyileşmiş olması beklenmekte. MIT'den atmosferik kimyager Susan Solomon, bunun "dünya bir araya geldiğinde çevresel problemleri çözebileceğimizin" göstergesi olduğunu söylüyor.
Solomon, Science'da yayımlanan araştırmanın baş yazarı ve bu araştırma, Antarktik Ozon tabakasının uzun süreli iyileşmeye başladığının şimdiye kadarki en açık kanıtını sunmakta. Araştırmacılar bu iyileşmeyi, buzdolabı soğutucuları ve sprey tüplerinde kullanılan klorlu bileşimleri yasaklayan 1987 Montreal Protokolü'ne bağlamakta.
Bilim insanları, uzun bir süredir Antarktik ozon tabakasını incelemekteydi. Ozon tabakası, 1980'lerden beri her yıl Ağustos'un sonlarında veya Eylül'ün başlarında açılmakta. Ozon deliğinin boyutu, ozonu parçalayan kimyasal tepkimelerin güneş ışığı, sıcaklık ve stratosfer bulut kaplamasındaki değişimlere çok bağlı olduğu için büyük miktarda değişim gösteriyor. Bu yüzden de ozon iyileşmesini takip eden araştırmacıların, ipuçlarını bulmak için oldukça uğraşmaları gerekmekte.
Geçtiğimiz yıl Ekim ayında ozon deliğinin bir önceki yıla göre yüzde 20 büyüyerek rekor bir boyuta, 23 milyon kilometrekareye ulaşması ile beraber bu sorun Solomon ve ortak yazarlarının ilgisi çekmişti. Bu durumun beklenmeyen bir şey olduğunu söyleyen Solomon, bunun volkanlar sebebiyle olabileceğini düşündüklerini söylemekte. Ekibin beklediği gibi, güney yarım küredeki Calbuco volkanının patlamaları, bahar ozon deliğini genişletmişti. Ancak araştırmacılar bununla beraber bir başka detay daha buldular. Eylül ayı, Ekim ayına göre daha az hava değişikliğine sahipti ve volkan aktivitelerine daha az hassasiyeti bulunuyordu. Bu yüzden de araştırmacılar, Eylül ayının ozon tabakasını takip etmek için en iyi ay olabileceğini düşünmekteydi. 2000 ile 2015 yılları arasındaki Eylül kayıtlarını toplayan araştırmacılar, ozon deliğinin açılma hızı, ortalama boyu ve derinliği, meteorolojik durumlar ve volkan aktivitelerini de incelediler.
Solomon'un söylediğine göre ekibin bulduğu şey, atmosferde artık daha az klor bulunmasından kaynaklı olarak, ozon deliğinin eskisine göre 10 gün daha geç açılmakta olduğu ve bunun da Eylül ayında ortalama olarak devasa bir etkiye sahip olduğu. Solomon'un analizi, genel olarak bakıldığında 2.000 yılından beri Eylül ayı ozon deliğinin ortalama olarak 4.5 milyon kilometrekare küçüldüğünü göstermekte...