Kişisel bilgisayarınızı ister hazır konfigürasyon olarak satın almış, isterseniz kendiniz toplamış olun; iş burada bitmiyor.
Normal çalışan bilgisayarınız bazen sorun çıkartıyorsa bunun sebebi yazılım da olabilir, donanım da. Anlamak için çeşitli testler yapmanız gerekir. Biz bu makalemizde donanım sorunlarını nasıl tespit edeceğinize birlikte bakacağız.
Bazı donanım sorunları kolayca tespit edilir, örneğin ekran kartınızın yandığından(!) ekrana görüntü gelmiyorsa şüphe edebilirsiniz. Ancak bazı sorunlar vardır ki nadiren gerçekleşirler ve sizi devamlı derinden derinden rahatsız ederler. Bir türlü sebebini bulamadığınız bu sorunları tespit etmek için PC donanımınızı derinlemesine test etmeniz gerekir.
Sıcaklık problemlerine karşı...
Stabil, donmayan ve çökmeyen bir sistem için bu makalemizde paylaştığımız test araçlarını kullanabilirsiniz.
Bu araçların hemen hemen hepsi uzun saatler boyunca çalıştırılması gereken uygulamalardır. İşte bu yüzden anında çözüm beklemeyin. Bu kadar vakit almalarının bir sebebi ise test edilebilecek herşeyi derinlemesine test etmeleri ve hatta tekrar tekrar test etmeleridir.
İlk tavsiye edeceğimiz uygulama HWMonitor olacak. Bu program ile PC'nizdeki sensörleri takip edebilirsiniz. Çekirdek ve dış sıcaklıkları görmenizi sağlayan bu uygulamaya ilaveten SpeedFan ya da benzeri bir uygulama kullanabilirsiniz. Isıdan kaynaklanan istikrar problemlerine karşı hazırlıklı olursunuz.
Download: HWMonitor
Download: SpeedFan
İşlemci testi
Bilgisayarın diğer parçalarının aksine işlemcinizdeki problemler kolay kolay ortaya çıkmaz.
Günlük kullanım esnasında, düşük performansla çalışırken sorunsuz işleyen bir işlemci, yoğun yük altında problemlerle karşılaşabilir. İşlemcinizin sorunsuz olduğundan emin olmak istiyorsanız Prime95 isimli işkence testini uygulayabilirsiniz.
Araştırmacılar için hazırlanan bu uygulama, işlemcinizi sonuna kadar kullanır. Sadece işlemcinizi değil, RAM'lerinizi de zorlar ve bu zorlamanın sonucunda ne var, ne yok ortaya çıkartır.
3 Farklı seviyede test imkanı sunan uygulama Small FFT ile basit RAM testi ve ağır CPU testi yapıyor. Large FFT RAM testini arttırırken CPU'yu maksimum ısı ve güç durumuna getiriyor. Son test ise herşeyi sonuna kadar test ediyor. Bütün bir gece testten sonra sorun yoksa işlemcinize güvenebilirsiniz. Üstelik bütün çekirdekler test edilir.
Download: Prime95
İşlemci testlerinde önemli noktalar
Ancak Round off checking özelliğini kapatmayı unutmayın. Yoksa işlem hataları raporlanmaz ve sorunu ancak mavi ekran ile karşılaşırsanız anlayabilirsiniz.
Bir diğer sağlam işlemci testi ise IntelBurnTest'tir. Intel'in kendi Linpack test aracı üzerine kurulu olan uygulama, işlemciyi, kuzey köprüsünü ve diğer parçaları sonuna kadartest eder. Hızlı bir uygulama olmasına karşın sadece Intel işlemciler ile çalışır.
Bu testlerin dizüstü bilgisayarlar için aşırı ısınma tehlikesi yaratabileceğini gözönüne almalısınız. Dizüstü soğutucunuz açık, gözünüz sistemde olsun.
Download: IntelBurnTest
RAM'leri test etmek
RAM testi oldukça zorludur ama sadece tek bir araç bu meseleyi halletmeye yetiyor.
Memtest86+ isimli uygulama sayesinde rastgele yazma testleri ve veri aktarım testleri yapabilirsiniz. RAM'lerinizdeki en ufak sorunlar bile bu sayede ortaya çıkartılır.
Hatasız sonuçlar almak için CD'den ya da USB bellekten çalıştırmanız yerinde olacaktır. RAM üzerinden çalıştırmak, RAM testinin sonuçlarını etkileyebilir. Tam kapsamlı testler çok uzun zaman alacaktır. Bu yüzden büyük olasılıkla bozuk dediğiniz bellekleri level 5 test ile sınayabilir, yetmezse daha derin testlere girişebilirsiniz.
Tamamen emin olmak isterseniz bütün gece ve çok tekrarlı olarak çalıştırabilirsiniz.
Download: Memtest86+
Ekran kartı testleri
Normal masaüstü uygulamalarında sorunsuz ama oyunlarda sorunlu bir bilgisayarınız varsa mutlaka ekran kartınızı test etmelisiniz.
Grafiklerdeki bozulmalar tehlikenin işaretidir. Benchmark testleri için bağlantıdaki makalemize bakabilirsiniz. Biz şimdi stres testlerine bakacağız.
FurMark uygulaması ile hareketli bir objeyi gerçek zamanlı olarak render etmek ve ekran kartının limitlerini zorlamak mümkün. Anti-aliasing'den çözünürlüğe kadar farklı seçenekler sizin kontrolünüzde.
Download: Furmark
Ekran kartı için daha fazla test!
Ekran kartınızı test etmek için kullanabileceğiniz bir diğer yararlı uygulama ise DirectX tabanlı Rthdrbil olacaktır.
Bu uygulama karmaşık HDR ışıklandırma ve yansımaları gerçek zamanlı olarak render edecektir. Hızla hareket eden küreler çizen bu uygulama sistemi sonuna kadar zorlayabilir.
Bunlar da yetmezse Crysis, S.T.A.L.K.E.R., Metro 2033 gibi oyunları deneyebilirsiniz. Eğer bir sorunla karşılaşırsanız yapmanız gereken şey ürünün garantisi varsa yetkili servise götürmek ve onarmalarını ya da değiştirmelerini istemek olacaktır. Garantisi bitmiş bir üründe ise onu onartmak ya da yenilemek tamamen sizin seçimizine kalmış. Ancak makalenin sonunda bir kez daha ısınmaya ve olası sorunlardan ötürü donanımda oluşabilecek hasarlara karşı dikkatli olmanız gerektiğini hatırlatalım.
Download: Rthdrbil