Türk Telekom, Günışığı Projesi'ni 'Herkes için erişilebilir iletişim' prensibi doğrultusunda, Engelsiz Yaşama Derneği ve Gazi Üniversitesi Görme Engelliler Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Turan Delimehmetoğlu'nun koordinatörlüğünde hayata geçirdi.
Türkiye'de yüzde 1 ila 10 görme kalıntısına sahip çocuklar, "görme engelli" olarak tanımlanıyor, "görme engelli raporu" veriliyor. Aslında bu çocuklar, görme fonksiyonlarının yüzde 99'unu bile kaybetmiş olsalar, kalan yüzde 1'i kullanarak, "görmeyi" öğrenip başkalarının yardımını beklemeden günlük işlerini yapabilen bireyler olarak hayatlarına devam edebiliyorlar.
Günışığı Projesi, yüzde 1 ila 10 görme kalıntısına sahip çocukların "erken müdahale eğitimi" ile mevcut görme becerilerini geliştirerek görmeyi öğrenmelerini, hayata eşit koşullarda katılım sağlamalarını ve toplumsal yaşama üretken bireyler olarak dâhil olmalarını sağlamayı hedefliyor.
Türk Telekom'un Günışığı Projesi kapsamında bugüne dek:
- Toplam 300 çocuk az gören eğitimi aldı.
- o Bunlardan 100'ü geçtiğimiz yılın sonunda mezun Bir yıla yakın süren eğitimler sonunda çocukların tamamının var olan görme becerilerini geliştirerek öz güven sahibi olmaları sağlandı.
- o 200 çocuğun eğitimi devam ediyor.
- Yapılan ortam düzenlemeleriyle çocukların sınıf ortamında, engeli olmayan öğrencilerle aynı sıraları paylaşarak eğitimlerine devam etmeleri sağlandı.
- Çocuklar; arkadaşlarıyla birlikte teneffüse çıkan, okulun bahçesinde oynayan, bisiklete binen, piyano çalmayı öğrenen, spora başlayan ve hatta meslek tercihini değiştiren bağımsız bireyler olmayı başardılar.
- Türk Telekom teknolojisi ile de Günışığı projesine destek veriyor.
- o Çocukların erken müdahale eğitimini, mekan bağımsız, Türkiye'nin hangi köşesinde olursa olsunlar, uzaktan bağlanarak almalarına imkan sağlanıyor. Ayrıca ailelerin, çocuklarının eğitimini görüntülü olarak bire bir takip etmeleri ve eğitmenleri ile canlı görüşmeleri sağlanıyor.
- o Tabletle koordine olabilen akıllı tahta ve harekete duyarlı Kinect gibi teknolojilerle eğitimler destekleniyor.
TÜRK TELEKOM AR-GE YATIRIMLARIYLA TÜRKİYE'NİN HİZMETİNDE
- Türk Telekom Türkiye'nin dijital devrimini hızlandırmak adına 2005 yılından bu yana, lisans bedelleri hariç 20 milyar TL'yi aşkın yatırım yaptı. Bu yatırımlarının içinde Ar-Ge çalışmaları da yer alıyor.
- Şirket Türkiye'nin dijital devrimine önümüzdeki üç yıl içinde de lisans bedelleri hariç 10 milyar TL daha yatırım yapmayı planlıyor.
- Türk Telekom 34 bine yakın çalışanı, farklı ürün ve hizmetleriyle milyonlarca kişinin hayatına dokunuyor. Bu nedenle, özellikle hizmetlerinin sürdürülebilirliğine ve müşteri memnuniyetine odaklı teknolojilere önem veriyor. Bu kapsamda kurumlarla, üniversitelerle, ulusal ve uluslararası şirketlerle birlikte çalıştığı bir Ar-Ge ve inovasyon ekosistemi oluşturdu.
- Türk Telekom'un gerçekleştirdiği Ar-Ge çalışmalarının en önemli hedeflerinden biri de bu çalışmaları günlük hayata yansıtmak ve kullanıcılarının ihtiyaçlarına beklentilerinin de üstünde yanıt vermek. Bu bakış açısıyla araştırma ve geliştirme çalışmalarının temelinde "Sosyal inovasyon" da yer alıyor.
Türk Telekom sosyal inovasyon ile toplumsal hayattaki sorunların çözümüne teknolojisi ile destek veriyor; teknolojiyi, dezavantajlı bireylerin hayatındaki engelleri aşabilmeleri adına kullanıyor. Şirket Günışığı oyun uygulaması da bu yaklaşımı doğrultusunda geliştirdi.
Türk Telekom'un Ar-Ge birimi tarafından geliştirilen Günışığı oyun uygulaması; az görenlerin işlevsel olarak görme becerilerini artırmalarına ve el-göz koordinasyonlarını geliştirmelerine katkı sağlamak üzere tasarlandı. Uygulama, şekiller, rakamlar ve harflerin olduğu 3 ayrı bölüm ve 20 ayrı seviyeden oluşuyor. Mobil, Web ve Windows platformları üzerinde çalışan oyunlar, Türkçe ve İngilizce dil seçenekleriyle Türkiye ile aynı anda tüm dünyada ücretsiz olarak hizmete sunuluyor.
Türk Telekom, Engelsiz Yaşama Derneği (EY-DER) iş birliği ve Gazi Üniversitesi Görme Engelliler Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Turan Delimehmetoğlu'nun koordinatörlüğünde hayata geçirdiği Günışığı Projesi kapsamında Türkiye ve dünyada bir ilk olan "oyun uygulaması"nı hayata geçirdi. Az gören eğitiminde kullanılacak olan uygulama, çocukların işlevsel olarak görme becerilerini artırmalarına ve el-göz koordinasyonlarını geliştirmelerine katkı sağlamak amacıyla tasarlandı.
Her biri 20 aşamaya sahip şekil, rakam ve harf olmak üzere üç farklı oyundan oluşan Günışığı oyun uygulaması; mobil, Web ve Windows platformları üzerinde çalışıyor. Türkçe ve İngilizce dil seçenekleri ile hazırlanan oyunlar, sadece Türkiye'deki değil, dünyanın dört bir yanındaki az gören çocukların kullanımı için tasarlandı. Geliştirilen oyunlar, aynı zamanda engeli olmayan okul öncesi çağındaki çocuklar ile ileri yaşta okuma yazma öğrenen bireyler tarafından da kullanılabilecek.
Türk Telekom'un Ar-Ge ekibi tarafından geliştirilen ve az görenlerin eğitiminde yeni bir dönemi başlatan Günışığı oyun uygulaması, Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Dr. Coşkun Şahin'in ev sahipliğinde ve proje koordinatörü Turan Delimehmetoğlu, EY-DER yetkilileri ve Günışığı çocuklarının katıldığı basın toplantısıyla tanıtıldı.
Coşkun Şahin: "Günışığı oyunları dünyada az gören çocukların gelişimi için bir milat"
Türk Telekom'un "Herkes için erişilebilir iletişim" prensibi doğrultusunda, hayata geçirdiği Günışığı projesinde amaç; az gören çocukların, 'erken müdahale eğitimi' ile mevcut görme becerilerini geliştirerek görmeyi öğrenmelerine ve engelsiz akranları gibi hayata eşit koşullarda katılım sağlamalarına destek olmak. Günışığı projesi ile iki yılda 300 çocuğa destek veren Türk Telekom, teknoloji alanındaki gücünü etkin şekilde kullandığı projede inovasyonuyla fark yaratıyor.
Günışığı Projesi ile Türkiye'nin dört bir yanında az gören çocukların engelsiz yaşam yolunda attıkları her adımda yanlarında olmaktan mutluluk duyduklarını ifade eden Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Dr. Coşkun Şahin konuyla ilgili yapığı konuşmada şunları söyledi:
"Türk Telekom Ar-Ge birimi içinde engellilere yönelik bir program oluşturduk. Günışığı oyunlarını da bu program kapsamında geliştirdik. Az gören çocukların işlevsel olarak görme becerilerini artırmalarına ve el-göz koordinasyonlarını geliştirmelerine katkı sağlamak üzere tasarladığımız Günışığı oyunlarının, kendi alanında geliştirilen dünyadaki ilk ve tek oyun uygulaması olduğunu söyleyebiliriz. Ar-Ge birimimiz tarafından, Turan Delimehmetoğlu'nun önerileri ve koordinatörlüğünde geliştirdiğimiz uygulamanın dünyada az gören çocuklarımızın eğitimi ve gelişimi için milat kabul edilecek önemli bir çalışma olduğunu da gururla söylemeliyim. Çünkü oyunlarımızın sadece Türkiye'deki değil, İngilizce dil seçeneği sayesinde tüm dünyadaki az gören çocukların eğitiminde de kullanılacağını düşünüyoruz."
Günışığı oyun uygulamasının patentlerinin yazılarak başvurusunun Türkiye Patent Enstitüsü'ne yapıldığını belirten Dr. Coşkun Şahin, oyunun, sunduğu avantajlarla benzer teknolojiler için de öncü rol üstleneceğini dile getiren Şahin konuşmasını şu sözleri ile sürdürdü: "Günışığı oyunlarında her detay titizlikle düşünüldü. Örneğin oyunlarımızda klasik müzik bestecisi ve piyano virtüözü J. Rodrigo Vidre'nin eserlerini kullandık. Bildiğiniz gibi Rodrigo, erken yaşta görme yetisini kaybetmesine rağmen, dünya çapında büyük başarılar kazanmış özel bir yetenek. Klasik müziğin zihinsel gelişime sağladığı olumlu etkinin yanı sıra ünlü bestecinin engel tanımayarak dünya çapında kazandığı başarının da az gören çocuklarımıza ilham vereceğine inanıyoruz."
Günışığı Projesi kapsamında eğitim alan çocuklardan Berrak Başak, origami tekniği ile yaptığı kuğu figürünü Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Dr. Coşkun Şahin'e hediye ederek sürpriz yaptı. Berrak Başak, hediyesini verirken; ''Bakmak gözün, görmek kalbin işidir'' dedi.
Turan Delimehmetoğlu: "Türk Telekom Günışığı projesi çocuklarımıza hayallerini gerçekleştirme fırsatı sundu"
Projenin koordinatörlüğünü üstlenen ve kendisi de doğuştan az gören bir birey olan Turan Delimehmetoğlu, Türk Telekom Günışığı projesinin yüzlerce çocuğun hayatını değiştirmekle kalmayıp, Türkiye'de az gören kavramı konusundaki bilinç ve farkındalığı artırması açısından da değerli bir proje olduğunu söyledi. Delimehmetoğlu konuşmasını şöyle sürdürdü: "Yüzde bir bile görme kalıntısı olan çocukların görme yetilerini işlevsel olarak kullanmalarını destekleyecek Günışığı oyunları aynı zamanda onların teknolojiyi kullanmalarını ve tabii ki eğlenmelerini de sağlayacak. Diğer taraftan az gören eğitiminde de bir dönüm noktası olacak."
Türk Telekom Ar-Ge biriminde engellilere özel ekip oluşturdu, proje 4 ayda tamamlandı
Az gören çocukların işlevsel olarak görme becerilerini artırmalarına ve el-göz koordinasyonlarını geliştirmelerine katkı sağlamak üzere tasarlanan Günışığı Oyunları, Türk Telekom Ar-Ge biriminden 5 kişilik uygulama ekibi tarafından dört ay gibi bir sürede tamamlandı. Mobil, Web ve Masaüstü platformlarında çalışan uygulamanın, İngilizce ve Türkçe olmak üzere toplam 24 farklı sürümü hazırlandı.
Rakamlar, harfler ve şekiller olarak üç farklı alana odaklanan Günışığı oyunlarının her birinde 20 ayrı seviye bulunuyor. Oyunlarda temel olarak yukarıdan aşağıya siyah zemin üzerine akan büyük ve renkli harf, rakam veya şekillerden sesli olarak belirtilen harf, rakam veya şeklin işaretlenmesi isteniyor. Başta harfler (şekiller ya da rakamlar) neredeyse ekranın büyük bir kısmını kapsayacak kadar büyük ve canlı renklerdeyken, seviyeyükseldikçe gelen harflerin ebatları küçülüyor ve aşağı doğru akış hızlanıyor. Böylece oyunu oynayan az gören çocuklar; şekilleri, sayıları ve harfleri öğrenirken aynı zamanda işlevsel olarak görme becerilerini ve el-göz koordinasyonunu artırıyor.
Günışığı Oyunları eğitimcilerden tam not aldı
Günışığı oyunları tüm dünyadaki çocukların faydalanması için tamamen ücretsiz ve operatörden bağımsız olarak sunuluyor. Oyunlar sadece az görenlerin gelişimi için değil, aynı zamanda okul öncesi engeli olmayan çocuklar ve ileri yaşta okuma yazma öğrenen bireylerin eğitimine katkı sağlamak için de kullanılabiliyor. Oyunların içeriği ve kullanımı konusunda görüşleri alınan eğitimci ve pedagoglar, Günışığı oyunlarının öğrenmeyi keyifli hale getirdiğini, çocukların tablet, telefon ve bilgisayar başında geçirdikleri zamanı daha nitelikli kıldığını ve oyunlardaki öğrenme ve oyun ilişkisinin başarılı bir şekilde kurulduğunu ifade ediyorlar.
Günışığı Çocuklarının Projeye yönelik Görüşleri
Tabletimden bilmediğim konuları öğrendim
Günışığı Projesi'ne katıldığım için kendimi çok şanslı olarak görüyorum. Bu projede bana gösterilen şekilde çalıştım. Tabletimden bilmediğim konuları öğrendim, araştırma yaptım, performans ödevlerimi tamamladım. En önce öğretmenlerime, daha sonra bu projeyle ilgilenen herkese teşekkür ederim.
Abdullah Osman Uluşerbet, 14, İstanbul
Önemli olan önümüzdeki engelleri aşmak
Biz az gören ailesiyiz. Siz de bu ailenin parçasısınız. Bazı insanlar bizlere acıma duygusuyla bakıyor ama bilmeleri gereken bir şey var. Görme engelim var diye asla üzülmüyorum aksine çok seviniyorum. Çünkü çok sevdiğim hocalarım ve arkadaşlarımla tanışamaz ve az gören ailesinin bir ferdi olamazdım.
Berrak Başak, 13, Erzurum
144 puntodan 21 puntoya geçtim
Kalın uçlu, keçeli kalemle yazarken Günışığı Projesi sayesinde kurşun kalemle yazmaya başladım. 144 punto okurken 21 puntodaki yazıları okuyabiliyorum.
Buket Naz Türker, 11, Ankara
Kendime olan güvenim arttı
Kendime olan güvenim arttı. Resim yapabiliyorum, ödevlerimi yapıp tabletimden öğretmenlerime ulaşabiliyorum. Resim çiziyorum, derslerimi yapabiliyorum ve öğretmenlerime ödevlerimi gönderebiliyorum. Ben çok mutluyum.
Ervanur Akçay,7, Diyarbakır
Az görmem bağımsız olmama engel değil
Bisiklet sürmeye başladım. Az görmemin bağımsız olmamı engellemeyeceğini fark ettim. Arkadaşlarımla futbol oynayabiliyorum. Okul içinde ve dışında yanımda kimse olmadan yürüyüş yapabiliyorum. Artık başaramayacağım hiçbir şey yok.
Görkem Dölkeleş, 10, Kocaeli
Görmenin değerini bildim
Görmemin değerini bildim. Yaşamadığım şeyleri yaşadım. İletişiminin arttı ve bu sayede yüzmeye, stada, karate kursuna gidebiliyorum. Tablette kendi oyunumu kendim açabiliyorum.
Mehmet Onur Dölkeleş, 12, Kocaeli
Paten kaymaya, bisiklet sürmeye başladım
Arkadaşlarım gibi rahatlıkla kitap okuyup yazı yazabiliyorum. Rahatlıkla oyun oynayabiliyorum. Paten kayabiliyorum, scooter kullanabiliyorum ve bisiklet sürebiliyorum. Okuldayken az görebildiğimi unutuyorum çünkü arkadaşlarım gibi her şeyi yapabiliyorum. Okula gitmeden önce annemin işe gitmek içi evden çıkması nedeniyle evin kapısını kendim kilitleyip çıkıyorum ve evden kendi kendime çıkabiliyorum. Okuldan dönüşte de kendi kendime evin kapısının kilidini açarak eve girebiliyorum.
Pelinsu Öztorun, 11,İstanbul
Annemin gözlerinin içine bakıp gözbebeklerini görebiliyorum
Daha önce bir nesneye sabit bakamazken, şimdi bir noktaya odaklanabiliyorum. Televizyon, telefon, bilgisayar kullanamazken, şu an 2-3 cm uzaklıktan bu cihazları kullanabiliyorum. Renkleri ve hareketleri ayırt edebiliyorum. Daha önce aynaya sabit bakamazken şu an aynada kendime sabit bakarak gözbebeklerimi görebiliyorum. Annemin gözlerinin içine bakıp gözbebeklerini görebiliyorum. Kendi yazdığım metni okuyup ezberleyebiliyorum.
Bilgisayarımı anne ve babamdan yardım alarak kullanabiliyordum. Şimdi ise yardım almadan kullanabiliyorum. Kendi yazdığımı okuyamazken şimdi hem okuyorum, hem de kendi yazdığımı ezber yapabiliyorum.
Şevval Koç, 11-Ankara
Okuldaki başarım arttı
Okuldaki başarım arttı. Yüzmeyi öğrendim. Günışığı ile çok eğlendim. Çok mutluyum.
Zeynep Defne Çakmak, 7, İstanbul